Żarówki LED od lat znajdują zastosowanie w branży oświetleniowej. Można znaleźć je w latarniach, lampkach kontrolnych, rozświetlają też billboardy i elewacje budynków. Coraz chętniej są kupowane również do domów i mieszkań. Nic dziwnego: żarówki LED są energooszczędne, ekologiczne, bezpieczne i wyjątkowo żywotne. Odpowiednio dobrane, będą służyć latami i pozwolą wykreować we wnętrzu pożądany nastrój. Do wyboru są żarówki LED o różnej mocy, kształcie, barwie i jasności. Oto kilka wskazówek, które warto wziąć pod uwagę przy zakupie.
Spis treści
Lumeny, nie waty
Lumen jest jednostką mocy dla żarówek LED tak jak wat dla zwykłych. Ponieważ tradycyjne żarówki towarzyszą nam od pokoleń, popularne modele o mocy 40, 60 oraz 100 W są wszystkim znane. Większość użytkowników ma też ogólne rozeznanie, jak silne światło generuje żarówka o danej mocy. Wybór odpowiedniego wariantu nie jest więc trudny.
Przejście na oświetlenie LED-owe wymaga podstawowej wiedzy o jednostkach świetlnych. Wprawdzie moc żarówki LED również może być wyrażana w watach, ale trudno porównywać ją z mocą zwykłej żarówki, która, pobierając jednakową ilość prądu, generuje znacznie mniej światła. Lumeny są znacznie lepszym odnośnikiem, gdyż określają jasność emitowanego światła. Waty oznaczają jedynie faktyczne zużycie energii.
Przykładowo, jako alternatywę dla 60-watowej, tradycyjnej żarówki, można zastosować diodę LED o mocy 800 lumenów. Aby wybrać odpowiednik używanego dotąd źródła światła, trzeba najpierw zapoznać się z przelicznikiem lumenów.
Barwa światła
Żarówki LED różnią się nie tylko mocą, ale też temperaturą barwową. Wbrew pozorom, biel bieli nierówna, a odcień oświetlenia ma ogromny wpływ na samopoczucie mieszkańców i wygląd oświetlanych przedmiotów.
Producenci używają skali Kelwina, aby określić temperaturę światła emitowanego przez żarówkę – zazwyczaj jest to zakres od 2700 do 6500 K.
Niska wartość oznacza, że światło jest cieplejsze i bardziej żółte, wyższa – że jest chłodniejsze, bardziej niebieskie.
Wielu projektantów zaleca, aby w domu stosować żarówki LED o wartości 2700 – 3000 K. Ich światło nie męczy wzroku i sprzyja relaksowi. Od tej reguły są jednak wyjątki: światło o jaśniejszej, neutralnej barwie sprawdzi się np. w kuchni – nad blatem roboczym albo w gabinecie.
Podjęcie właściwej decyzji może ułatwić porównanie: temperatura barwowa światła świecy wynosi 1900 K, podczas gdy światło bezchmurnego nieba to 10000 K.
Gwint pasujący do oprawy
Lampy oraz żyrandole zazwyczaj są sprzedawane bez żarówki. Klient powinien sam dopasować rodzaj mocowania do oprawy świetlnej i dokupić odpowiednie żarówki.
Najpopularniejszym gwintem, określanym też jako „duży”, jest E27. W lampach nocnych, biurkowych i kinkietach najczęściej stosuje się z kolei „mały gwint” – o oznaczeniu E14.
Oprócz gwintów wkręcanych, w żarówkach LED popularne jest też mocowanie typu „wciśnij i obróć”. Do opraw stropowych i punktowych pasuje zazwyczaj trzonek GU10 lub MR16 (w przypadku sufitów podwieszanych).
Informacja o tym, jaki rodzaj żarówki wybrać, znajduje się na opakowaniu lampy oraz w instrukcji obsługi.
Kształt żarówek LED
W przeciwieństwie do zwykłych jarzeniówek, żarówki LED są dostępne w wielu kształtach i rozmiarach. Można więc poeksperymentować z estetyką, sięgając po modele o tradycyjnym kształcie, spiralne oraz „żarówki Edisona”, stylizowane na te z dawnych lat.
Wielkość i kształt żarówki należy dopasować do oprawy, stylu i specyfiki pomieszczenia. W minimalistycznych lampach, które eksponują żarówkę, warto postawić na spory, bardziej dekoracyjny model. Duże, okrągłe żarówki, idealnie sprawdzą się też w lampach typu pająk, w których formę żyrandola tworzą same przewody. Przezroczysta, duża żarówka z żarnikiem, wpłynie na finalny wygląd lampy i doda wnętrzu wyrazistości. Małe, mleczne żarówki, są natomiast odpowiednie do lamp stołowych i podłogowych.
Przed zakupem należy upewnić się, czy dana żarówka zmieści się w lampie lub plafonie. Czasami rozmiar klosza wymusza wybór żarówki o określonym kształcie.
Ze ściemniaczem czy bez?
Ściemniacz to doskonałe rozwiązanie, które pozwala zmienić natężenie światła oraz atmosferę w pomieszczeniu, zależnie od pory dnia bądź wykonywanej czynności. Jasne oświetlenie może ułatwiać domownikom pracę i naukę, a ciepłe, przygaszone – wieczorny relaks.
Należy mieć jednak na uwadze to, że żarówki LED nie są kompatybilne z tradycyjnymi ściemniaczami. Po podłączeniu żarówka będzie migotać, brzęczeć lub w ogóle nie zadziała.
Żarówek LED można używać ze ściemniaczem, ale musi on mieć odpowiedni układ sterujący. Dlatego najlepiej od razu zakupić żarówki LED typu dimmable, których jasność da się regulować za pomocą specjalnego pilota lub aplikacji na telefon. Informacje o tym, czy żarówka ma funkcję ściemniania, znajdują się na opakowaniu.
