Dom pasywny – najważniejsze informacje

Moda na dom pasywny nie przemija. Wiele osób myśli o tym, aby w jakiś sposób zaoszczędzić na rachunkach i tym samym pozostawić więcej pieniędzy w swoich portfelach. Domy pasywne są w tym zakresie odpowiednim rozwiązaniem. Co prawda koszt ich wybudowania jest nieco wyższy, niż w przypadku domów tradycyjnych, ale taka inwestycja może zwrócić się już po kilku latach. Kluczem do sukcesu jest stworzenie odpowiedniego projektu domu lub skorzystanie z gotowych rozwiązań. Niekiedy nieoceniona okaże się pomoc architektów. Domy pasywne przeznaczone są dla tych osób, które chcą żyć w zgodzie ze środowiskiem i bardzo cenią sobie ekologiczne podejście do świata. Jak widać korzyści wynikających z ich budowania jest mnóstwo, dlatego ich popularność nie powinna nikogo dziwić. Zastosowane w takich domach technologie są bardzo nowoczesne i przyszłościowe.

Domy pasywne – czym konkretnie są?

Domy pasywne wyróżniają się zastosowaniem skutecznej izolacji termicznej. Dzięki temu mamy pewność, że dom nie będzie wykazywał się zbyt dużym zapotrzebowaniem na energię. Pozwoli to zaoszczędzić na dotychczasowych rachunkach i odłożyć nieco pieniędzy na swoim koncie bankowym. Takie domy zdobywają uznanie ze względu na:

• swój ekologiczny i energooszczędny charakter,
• minimalizowanie strat ciepła,
• nowoczesne projekty i zastosowanie innowacyjnych technologii.

Dom pasywny musi być prawidłowo wyposażony, tak aby uzyskać prawidłową temperaturę w poszczególnych pomieszczeniach. To właśnie w takich sytuacjach przyda się wsparcie ze strony doświadczonych architektów wnętrz, którzy po prostu znakomicie się na tym znają. Do wyboru domownicy mają:

• pompy ciepła,
• wentylację mechaniczną wraz z rekuperatorem,
• kolektory słoneczne.

Wystarczy przeanalizować najmocniejsze strony wszystkich tych możliwości, aby podjąć rozsądną decyzję, której nigdy nie będzie się żałowało. Pomocne okażą się wskazówki ze strony specjalistów, więc nie warto przed nimi uciekać. Taka technologia pozwala nam na projektowanie domów jednorodzinnych, ale również hoteli, szkół, zakładów przemysłowych czy też wszelkich obiektów sportowych. Jest uniwersalna i niezwykle funkcjonalna, dlatego inwestorzy i architekci coraz chętniej się na nią decydują. Trzeba mieć jednak na to odpowiednie środki finansowe.

Należy mieć świadomość tego, że domy pasywne nie są tym samym, co domy energooszczędne. Wiele osób tak uważa, ale jest to duży błąd. Nie ulega wątpliwości fakt, że domy o charakterze pasywnym są jednocześnie energooszczędne, ale nie zawsze działa to w drugą stronę. Domy pasywne charakteryzują się znacznie mniejszym zapotrzebowaniem energetycznym, na poziomie około 15 kWh na metr kwadratowy.

Projekty domów pasywnych – jak to wygląda w praktyce?

Każdy dom pasywny musi być poprawnie zaprojektowany, więc nic dziwnego, że odpowiadają za to wykwalifikowani profesjonaliści. Na polskim rynku nie trzeba ich daleko szukać, ponieważ pojawiają się w każdym większym mieście. Powinniśmy mieć na uwadze to, że w dowolnym momencie możemy skorzystać z gotowych projektów, aby zaoszczędzić nieco na czasie. Opłaca się jednak stworzyć indywidualne projekty domów pasywnych, tak aby dopasować je do konkretnych potrzeb odbiorców. Architekci nie mają z tym większych trudności, dlatego warto udać się do nich na rozmowę i od razu przystąpić do pracy.

Kluczowym elementem na etapie projektowania jest niewątpliwie dobór odpowiedniej działki, ponieważ nie na każdej działce będzie można postawić wyżej wspomniany dom. Takie budownictwo opiera się przede wszystkim na stałym dostępie do energii słonecznej, a więc domy powinny być przeszklone i odpowiednio umiejscowione. Na niewielkich działkach może to być dość duży problem, więc należy poświęcić temu nieco dłuższą chwilę. Działka nie powinna znajdować się w bliskiej odległości od gór (mogą rzucać cień) lub wysokich drzew. Będzie to dla nas spore utrudnienie, ale architekci są na to wyczuleni, więc warto poprosić ich o radę oraz słuchać na każdym kroku. Specjalistyczna wiedza jest w tym zakresie jak najbardziej wskazana.

Wokół działki nie mogą pojawiać się wysokie budynki, ponieważ będzie to kolejna przeszkoda, a projekt nie wykaże się efektywnością. Wypada sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, aby mieć stuprocentową pewność tego, że w najbliższej przyszłości takie budynki nie powstaną w bliskiej odległości od wybranej działki. Zaangażowanie to podstawa udanej inwestycji, dlatego lekceważące podejście może zakończyć się fiaskiem. Optymalną działką będzie ta, która jest delikatnie nachylona na południe. Projekty nie powinny zawierać w sobie dużej ilości załamań i okien.

Domy pasywne – istotne elementy, które musimy wziąć pod uwagę

Budując domy pasywne nie możemy polegać wyłącznie na swojej wiedzy, ponieważ może się to okazać mało efektywne. Na samym początku ustalmy to, czy projekt ma być gotowy, czy też architekci stworzą go od podstaw. Druga opcja jest znacznie korzystniejsza, ponieważ będzie odpowiadać na nasze potrzeby. Zastanówmy się nad tym, jak duży dom chcemy wybudować, ponieważ to właśnie na tej podstawie będziemy dobierać później działkę. Istotne jest też rozlokowanie konkretnych pomieszczeń. Ważną decyzją może okazać się zintegrowanie garażu z domem. Istnieje wiele różnych pułapek, w które możemy wpaść wtedy, gdy do sprawy podejdziemy niezbyt profesjonalnie i bez należytego wsparcia ze strony fachowców.

Skupmy swoją uwagę na konkretnych oczekiwaniach domowników. Jeśli są wygórowane i generuje to spore zapotrzebowanie energetyczne, wtedy domy pasywne nie będą dla nas zbyt kuszącą propozycją. Gotowe projekty są znacznie tańsze, niż te tworzone dla indywidualnych klientów, ale nie zawsze będziemy z nich do końca zadowoleni. Lepiej wydać odrobinę więcej pieniędzy i mieć pewność, że dom zostanie stworzony właśnie dla nas i względem potrzeb wszystkich domowników, którzy będą w nim mieszkać. Każdy nowy projekt trzeba jednak skutecznie zaadaptować do konkretnej lokalizacji. Pracują nad tym wykwalifikowani specjaliści, więc raczej nie musimy sobie tym zaprzątać głowy.

Przyjrzyjmy się teraz kosztom związanym ze stworzeniem indywidualnego projektu domu pasywnego. Mogą oscylować w granicach 10-27 tysięcy złotych, choć uzależnione jest to od wielu różnych czynników. Cena będzie zależała głównie od:

• wielkości domu,
• zastosowanych rozwiązań i technologii,
• bryły,
• wybranej działki.

Przeanalizować musimy naprawdę wiele różnych aspektów, aby podjąć w stu procentach racjonalną decyzję. Nie dla wszystkich będzie to oczywiście łatwe, lecz niekiedy warto postawić na cierpliwość i działać powoli.

Wielkość i kształt domu – decyzje, którym należy poświęcić dużo czasu i przemyśleń

Domy pasywne są dość charakterystyczne i specyficzne. Wpływ na ewentualne straty energii mają różnorakie czynniki, w tym m.in. wielkość oraz kształt domu. Z racji tego powinny nad tym pracować naprawdę dobrze zaznajomione osoby, dzięki którym uda nam się po drodze uniknąć rażących błędów. Działania realizowane w pojedynkę mogłyby doprowadzić do wielu przykrych konsekwencji, a tych raczej chcielibyśmy za wszelką cenę uniknąć.

Pamiętajmy o tym, że zbyt duża powierzchnia użytkowa może doprowadzić do znacznych strat ciepła. Jeśli chcemy temu zapobiec popracujmy na tym, aby projekt był optymalny, a dom nie miał zbyt dużych rozmiarów. Największe straty ciepła odnotowywane są w:

• narożnikach,
• zewnętrznych przegrodach.

Im większy dom, tym większa powierzchnia takich przegród, a więc już samo to powinno nam dać do myślenia. Na szczęście mamy nad sobą profesjonalistów, którzy będą w stanie wyjaśnić nam ewentualne złe decyzje, które chcemy wdrożyć w życie. Najczęściej wybierane w obecnych czasach domy dysponują powierzchnią od 85 do 125 metrów kwadratowych. Oczywiście trzeba wziąć pod uwagę swoje indywidualne preferencje i dopiero na tej podstawie zdecydować się na finalny projekt. W przypadku domów pasywnych powinniśmy zapomnieć o takich elementach, jak:

• przybudówki,
• łamany dach,
• załamania ścian.

Kształt budynku ma bardzo duże znaczenie, więc powinno to być bardzo rzetelnie przeanalizowane, najlepiej w obecności jakiegoś fachowca. Wspomniane wyżej elementy mają niebagatelny wpływ na powiększenie powierzchni przegród, a tego chcielibyśmy przecież uniknąć. Architekci wiedzą jak uniknąć takich błędów, dlatego wsłuchanie się w ich wskazówki jest najlepszym wyjściem, na jakie możemy się w takiej sytuacji zdecydować.

Bryła w domach o charakterze pasywnym powinna być dość zwarta, a dachy jednospadowe. Na dachu musi się znaleźć stosunkowo gruba warstwa izolacyjna. Jak widać o takim budownictwie trzeba wiedzieć naprawdę dużo, aby wprowadzić projekt w życie i mieć pewność, że będzie w stu procentach efektywny oraz energooszczędny. Przeciętne osoby nie za bardzo się na tym znają, dlatego opłaca się dać dojść do głosu fachowcom. Jeśli decydujemy się na dom pasywny postawmy na domy z poddaszami użytkowymi lub w wersji parterowej. Bardzo na tym skorzystamy.

Zastosowanie odpowiednich materiałów budowlanych

Większość architektów zwróci nam uwagę na to, aby podczas wdrażania projektu w życie zastosować odpowiednie materiały budowlane. Dla mniej doświadczonych osób może to być przeszkoda nie do pokonania. Projektanci często nadzorują pracę budowlańców, aby mieć pewność, że wszystko zostanie poprowadzone w taki sposób, aby dom pasywny spełniał wszystkie swoje założenia.

W domach pasywnych ważną rolę odgrywają takie materiały budowlane, jak:

• beton komórkowy,
• bale,
• ceramika poryzowana,
• silikaty.

To elementy, z których korzysta się przede wszystkim w części konstrukcyjnej. Oprócz tego pod uwagę możemy wziąć również elementy prefabrykowane czy też keramzytobeton. Wybór jest nieoczywisty, dlatego tak ważne jest wsparcie ze strony wykwalifikowanych architektów. To właśnie ich należy poszukać w pierwszej kolejności, aby mieć pewność, że wszystkie nasze działania posuwają się w dobrą stronę i nie trzeba będzie później nanosić żadnych poprawek. Unikniemy w ten sposób dodatkowych kosztów.

Zważmy na to, że ciepło będzie przenikać przez ściany, a co za tym idzie nie powinniśmy wybierać ścian jednowarstwowych, gdyż mogą okazać się niewystarczające. W tym przypadku warto zdecydować się na zastosowanie bloczków styropianowych, które charakteryzują się właściwościami ścian dwuwarstwowych.

Dużą popularnością w przypadku domów pasywnych cieszą się lekkie szkielety w wersji drewnianej. Posłuchajmy architektów, z którymi nawiążemy współpracę, a z pewnością wyjdzie nam to na dobre. Polegajmy na solidnych fundamentach, chociaż będzie to początkowo nieść za sobą dość poważne koszty finansowe. Na takich budowlach nie należy jednak oszczędzać, ponieważ w krótkim czasie można tego pożałować. W budownictwie pasywnym nie ma miejsca na tzw. mostki termiczne, nie warto decydować się również na piwnice. To właśnie przez mostki przepływa najwięcej wilgoci, a więc możemy narazić się na to, że w takich miejscach powstanie groźna dla ludzkiego zdrowia pleśń. Może się to okazać poważnym utrudnieniem zwłaszcza dla seniorów i naszych dzieci.

Domy pasywne – co z balkonami i garażami?

Niektóre osoby nie wyobrażają sobie swojego życia bez balkonu. Jeśli będziemy budować domy pasywne musimy się z nimi pożegnać, chociaż stajemy przed szansą dobudowania ich na własnej konstrukcji. Takie rozwiązania nie są jednak zbyt często praktykowane, więc powinniśmy od nich odchodzić. Tworzą się wtedy niepotrzebne komplikacje, a cały proces budowy znacznie się wydłuża. Balkony odpowiadają za ogromne straty ciepła, a więc w technologii pasywnej są one po prostu zbędne. Działa to na korzyść wszystkich zainteresowanych inwestorów, ponieważ niesie to za sobą mniejsze koszty. Ocieplenie płyty balkonu byłoby bardzo trudne do zrealizowania. Nie ma w tym zakresie rozwiązań idealnych, które mogłyby zapewnić nam jakiś satysfakcjonujący kompromis. Architekci zapewne odradzą nam wdrażania do projektów balkonów i należy się ich posłuchać.

Biorąc pod lupę garaże, pamiętajmy o tym, że powinny być wbudowane w bryłę budynku. Bramy garażowe generują spore straty ciepła, dlatego starajmy się ich unikać. Mamy na to bardzo duży wpływ, więc rozwiążmy ten problem już na etapie projektowania.

Domy pasywne – ocieplenie oraz ogrzewanie

Niezwykle istotną rolę w przypadku domów pasywnych odgrywają oczywiście takie czynniki, jak ocieplenie i ogrzewanie. Postawmy na skuteczną termoizolację ścian, wykonaną najlepiej z frezowanego styropianu. To właśnie ten materiał charakteryzuje się odpowiednio niskim współczynnikiem ciepła i z pewnością nie zdoła nas rozczarować.

Doskonałymi parametrami akustycznymi dysponuje wełna mineralna, więc warto wziąć ją pod uwagę podczas prac związanych z ocieplaniem domów pasywnych. Powłoka izolacyjna powinna mieć minimum 30 centymetrów. Oczywiście można to przedyskutować z wynajętymi specjalistami, tak aby podjąć odpowiednią decyzję. Alternatywnymi materiałami będą dla domowników:

• aerożel,
• pianka poliuretanowa.

Sprawdzenie najmocniejszych stron takich materiałów to absolutna konieczność, ponieważ tylko na tej podstawie wybierzemy dla własnych domów te najkorzystniejsze.

Pozostało nam przyjrzeć się kwestii ogrzewania domu pasywnego. Nie stosujmy w nim systemów wentylacji grawitacyjnego, ponieważ dużo ciepła będzie przedostawało się przez kratki wentylacyjne. Dużo korzystniejszą opcją jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, a więc z rekuperatorami. Co istotniejsze dom pasywny powinien być również wyposażony w kompleksowe ogrzewanie podłogowe.

Projektowanie i budowa domu pasywnego – kilka słów podsumowania

Powyżej możemy znaleźć wiele cennych informacji na temat projektowania oraz budowania domów pasywnych. Takie projekty cieszą się coraz większym zainteresowaniem ze strony inwestorów. Jest to zrozumiałe, ponieważ generuje to znacznie mniejsze koszty, a poza tym ma pozytywny wpływ na otaczające ludzi środowisko. Warto zwrócić uwagę na energooszczędność zastosowanych technologii.

Domy pasywne są odpowiedzialne za minimalizowanie strat ciepła. Prezentują się przy tym atrakcyjnie i korzystają z nowoczesnych rozwiązań oraz systemów. Istotnym aspektem jest wybranie projektu. W tej sytuacji możemy skorzystać z gotowych ofert lub poprosić architektów o stworzenie indywidualnego projektu. Opcja numer dwa jest znacznie korzystniejsza. Kolejnym aspektem będzie dobór działki, która nie powinna być zbyt mała, a do tego nie może znajdować się w bliskiej odległości od drzew i wysokich budynków.

Zbyt duża powierzchnia domu pasywnego i nieprzemyślane działania mogą doprowadzić do większych strat ciepła. Zaleca się wybierać domy o powierzchni w granicach 85-125 metrów kwadratowych. Bryła powinna być zwarta, natomiast najlepszym wyborem w przypadku dachów będzie wersja jednospadowa. Pracując nad częścią konstrukcyjną warto zastosować takie materiały, jak: beton komórkowy, silikaty i bale. Nie zapominajmy o ceramice poryzowanej i keramzytobetonie. Ściany powinny być wzbogacone o bloczki styropianowe.

W domach o charakterze pasywnym nie zaleca się budowania balkonów i garażu. Jeśli chodzi o garaż możemy zdecydować się na jego wbudowanie w bryłę budynku. Ocieplenie powinno być wykonane z frezowanego styropianu, wełny mineralnej lub pianki poliuretanowej. Z kolei ogrzewanie musi się składać z ogrzewania podłogowego i wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła (rekuperatorami).